Ontwikkelkracht op bezoek bij ONA
Op dinsdag 13 juni kwamen medewerkers van het programma Ontwikkelkracht op bezoek in Amsterdam om een kijkje in de keuken van ONA te nemen. Ontwikkelkracht is onlangs van start gegaan en wordt de komende 10 jaar gefinancierd vanuit het Nationaal Groeifonds. Het programma wil op grootschalige wijze investeren in het lerend vermogen en de kennisinfrastructuur van het onderwijs. Dat is precies waar ONA in Amsterdam al mee bezig is en daar wilden de betrokkenen alles over weten.
De bijeenkomst werd gestart met een toelichting op de totstandkoming van ONA. Trots vertelden de betrokken schoolbestuurders, gemeenteambtenaren en projectleiders van EducationLab dat het een gedurfde stap was om dit initiatief gezamenlijk te nemen. Met de NPO middelen die het rijk incidenteel ter beschikking had gesteld wilden deze partijen het onderwijs duurzaam verbeteren door het versterken van de kennisinfrastructuur in de stad. Door de oplopende leerachterstanden door corona en het steeds groter wordende lerarentekort, was het meer dan ooit nodig hier nu in te investeren.
De bijeenkomst vond plaats op de Alan Turingschool, een van de 4 ONA-onderzoeksscholen. Deze scholen zijn het afgelopen schooljaar zelf opgeleid in het ‘evidence-informed werken’ en het trainen van anderen, zodat een netwerk van expertschoolleiders en -leraren zich als een olievlek over Amsterdam kan verspreiden. Daarbij maken ze gebruik van de nieuwste wetenschappelijke inzichten (state of the art). De betrokkenen uit het team van de Pro Regeschool, een andere ONA-onderzoeksschool, benadrukten in hun presentatie dat ONA hen de kans biedt om zich verder te ontwikkelen en kennis en expertise te delen met anderen. Het kunnen blijven lesgeven in combinatie met het trainen van andere leraren en scholen, helpt het vak aantrekkelijk te maken en goede leraren voor de klas te behouden.
Cruciaal voor het succes van ONA is het neerzetten van een aantrekkelijk perspectief: hoe maken we elkaar beter? Door leraren en schoolleiders elkaar te laten helpen: peer to peer support. Eva Naaijkens, schoolleider van Alan Turingschool, benadrukt het belang van emancipatie van scholen: ‘We moeten mensen niet van buiten laten vertellen hoe het moet. ONA is een vliegwiel van binnenuit.’ Belangrijk is wel dat scholen en leraren gefaciliteerd worden om dit te kunnen doen. Want er zit ook een keerzijde aan vertelt Naaijkens: ‘Er komt een functie bij voor de school. Dat is echt een organisatievraagstuk. Je wil graag andere scholen helpen, maar de mensen heb ik ook hard nodig binnen mijn eigen school.’ Binnen ONA wordt dit nu mogelijk gemaakt met financiering vanuit schoolbesturen zodat ONA-scholen mensen kunnen vrijspelen. Daarbij deden de ONA-scholen ook een dringende oproep aan Ontwikkelkracht: stel meer (en vooral langer) geld beschikbaar voor het opzetten van een onderzoeksschool.
De komende jaren moet in Amsterdam blijken in hoeverre het lukt een olievlek te bewerkstelligen. Er ligt een professionaliseringsaanbod voor schooljaar 2023-2024 waar al best wat scholen zich voor hebben ingeschreven. Het blijft een uitdaging om ook die scholen binnenboord te krijgen die met veel uitdagingen kampen. Om tijd en ruimte te maken voor verdieping en kennisdeling voorbij de waan van de dag. Maar over één ding zijn alle betrokkenen het eens: het is hard nodig om het onderwijs te verbeteren. Dat grotere belang staat voorop en maakt dat iedereen net dat beetje harder wil lopen.