ONA-onderzoeksschool aan het woord

Het Onderwijskennis Netwerk Amsterdam wil samen met de Amsterdamse onderwijsprofessionals en kennisinstituten in Amsterdam het onderwijs blijvend verbeteren. Dit doen ze door wetenschappelijke kennis en ervaringen uit de praktijk optimaal met elkaar te verbinden (evidence-informed werken) en nieuwe kennis te ontwikkelen. In Amsterdam maken vier scholen deel uit van het netwerk van ONA-onderzoeksscholen. De Driemaster in Amsterdam Noord is daar een van. Justa, Gisella en Cindy vormen samen het ONA- team binnen de school. Lees hier hun verhaal.

Justa: “Ik ben zowel hier als op de Capelleschool directeur. Ze vallen onder hetzelfde bestuur. Met deels dezelfde populatie. Maar sommige dingen maken het ook heel anders, en daarom vind ik het zo interessant om twee scholen onder mijn hoede te hebben. Ongeveer een jaar geleden werd ik gevraagd om bij een presentatie over ONA aanwezig te zijn. Het verhaal inspireerde me meteen. Na een gesprek met de mensen van ONA werden wij uitgekozen om mee te doen. Zo zijn wij dus recent gestart als ONA-onderzoeksschool. Wij als deelnemende scholen gaan een belangrijke rol spelen in de verdere verspreiding van evidence-informed werken op scholen.  Net iets voor de zomervakantie van 2022 vond de aftrap plaats.”

Wetenschap en praktijk hand in hand

Gisella: “Ik ben hier intern begeleider op school. Justa vroeg me voor het ONA-traject. Ook ik was meteen enthousiast, en ben blij dat ik erbij betrokken ben. Het is een hele goede combinatie om wetenschappelijke kennis hier direct in de praktijk te kunnen omzetten. Met onze praktische blik als onderwijsmensen: wat zien we op de werkvloer? We hebben al verschillende masterclasses gevolgd die ons aan het denken hebben gezet. Ze gaan ons zeker helpen om ons onderwijs duurzaam te verbeteren.”

Zo ziet het eruit

Justa: “We zijn in totaal met vier basisscholen aan dit traject begonnen. Pro Rege, Wereldwijs en de Alan Turingschool doen ook mee. We volgen nu ongeveer een keer per maand een masterclass, gegeven door vooraanstaande wetenschappers, gelieerd aan het onderwijs. Daarna gaan we vanuit een praktijkprobleem met deze kennis aan de slag. Verschillende onderwerpen komen daarbij aan de orde. De meest recente bijeenkomst ging over het bekijken en analyseren van data. Gisella, Cindy en ik vormen samen het vaste ONA-team hier binnen school. Onze opbrengsten delen we hier in huis weer met het hele team.”

De winst tot nu toe

Justa: “Op school heerst altijd de waan van de dag en er zijn altijd wel duizend dingen te doen. Deelname hieraan dwingt je om tijd in te ruimen om na te denken, te reflecteren op wat je ziet in jouw school. Als onderwijsprofessional wil je altijd graag dingen oplossen. Je staat altijd in die stand! Maar tussen een probleem en een oplossing zitten soms veel meer stappen dan je zou denken. De wetenschappelijke invalshoek leert ons terug te keren naar het probleem, en niet te snel in oplossingen te denken. Soms is het goed een stapje terug te doen, te analyseren wat je ziet.”

Bewustwording

Gisella: “Dat proces van bewustwording maken we nu mee. Ik werk net als Justa ook voor de Capelle school. Het is interessant om daar de dagelijkse gang van zaken te bestuderen. Neem bijvoorbeeld ons naschoolse aanbod. Waarom functioneert dat op de ene locatie beter dan de ander? Dat is interessant. Met een antwoord op die vraag kun je dingen verbeteren. Al is er soms een moment dat je genoeg gereflecteerd hebt. Vragen kunnen ook weer nieuwe vragen oproepen …”

Laten landen in het team

Justa: “We zijn nog vrij kort bezig – maar we koppelen terug wat we aan kennis verwerven. We gebruiken er vaste momenten voor – de momenten dat we met het team de resultaten van de afgelopen periode bespreken. Dat zijn belangrijke momenten om stil te staan bij wat we zien en meten in de klassen: Is er bijsturing nodig? Wat kan anders? Hoe werken we verder aan kwaliteit? Daar kan de kennis die wij aangereikt krijgen, bij helpen. We realiseren ons dat er al heel veel wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar wat werkt en niet werkt. Als school kunnen we daar nog veel meer voordeel van hebben, gebruik van maken. Wat zegt de wetenschap over bepaalde vraagstukken? Gedegen onderzoek laat zien wat echt werkt. Daar hebben we dus iets aan.”

Expert leraar

Cindy: “Ja, die rol heb ik intussen, als gedragsdeskundige. Daar heb ik een opleiding voor gevolgd. Ik probeer al geregeld de aangereikte kennis in mijn lessen uit. Recent bijvoorbeeld bij het begrijpend lezen. Ik laat de kinderen meer samenwerken, in tweetallen. Soms mogen ze kiezen met wie ze willen, soms stel ik de groepjes samen. Ik zie dat deze aanpak werkt, het wordt leuker voor de kinderen. Dat zie ik terug in hun motivatie. Ik ben nu vooral binnen onze eigen school met experimenteren bezig. Maar op termijn, als we iets verder zijn, deel ik graag ook mijn expertise met andere scholen. Het is de bedoeling dat wij vanaf volgend jaar in samenwerking met ONA ook trainingen aan gaan bieden voor andere Amsterdamse onderwijsprofessionals.

Justa: “Het idee is dat de vier ONA ambassadeursscholen allemaal meerdere trainingen gaan aanbieden. We zijn nu ook bezig met de werving van expert-leraren bij andere scholen. Zij worden volgend schooljaar ook opgeleid om hun collega’s in de stad te begeleiden bij het evidence-informed werken binnen een specifiek vakgebied. We hopen dat er op die manier een olievlekwerking ontstaat.”

Een logische koppeling

Justa: “Dit is beslist vernieuwend wat we aan het doen zijn. Een koppeling tussen wetenschap en praktijk lijkt heel logisch, en toch gebeurde het nog te weinig.  We zouden ook nog meer de koppeling met de pabo’s moeten maken. Ik leg mijn team uit dat het niet iets nieuws is dat ze er weer bij krijgen. Dit moet gaan versterken wat we al doen. Het maakt dat we efficiënter kunnen gaan werken, dat de kwaliteit van onderwijs beter wordt. En dat zie je terug in de motivatie en in de prestaties van je leerlingen. Ik denkt dat dit een hele goede beweging is. Nu doen er nog maar vier scholen mee, maar dat wordt geleidelijk uitgebreid, zodat het hele onderwijsveld hier iets aan heeft. Wij zijn pioniers. We zijn nog niet lang bezig, maar op termijn kunnen veel scholen van onze ervaringen profiteren. We delen graag waar wij hier mee bezig zijn. Weet ons te vinden!”